Ombudsmanlık hakkında bilgiler veren Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç kurum olarak vatandaşın avukatı olduklarını belirterek, devlet ile birey arasında sorunları çözmek amacıyla görevlendirildiklerini söyledi.
Toplantıda konuşan Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, vatandaşın şikayeti üzerine idareyi denetlediklerini belirterek, “Türkiye kamu denetçiliği kurumu yeni bir kurum. 4 yılını doldurdu, 5. yıla gidiyor. Kamu kurumları için 5 yıllık süre çok az bir süredir. Bizim görevimizi anayasa ve kanun belirtmiş. İdarenin işleyişini vatandaşın şikayeti üzerine denetleyen bir kurumuz. Yani idareyi denetliyoruz biz. Aynı zamanda bir insan hakları kurumuyuz. Temel özelliğimiz diğer kurumlardan farkımız Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından seçiliyor olmamız. Yani biz herhangi bir bakanın aleyhine denetim sonucu bir karar verdiğimizde bakan arkadaşımız kızıp bizi görevden alamıyor veyahut ta başbakanlığın bir icraatı ilgili bir karar verdiğimizde başbakan bize kızıp, gücenip niye böyle yapıyorsunuz diyemiyor. Yasa öyle diyor, kanun öyle diyor. İdarede aklınıza ne geliyorsa, mahkemeye intikal etmiş konular hariç, TBMM de görüşülen konular hariç, askeri operasyonlar hariç; yani Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) El -Bab operasyonuna karar verildi, gidiyor onu inceleyemiyoruz. Ancak o gidiş esnasında astların üstleriyle ilişkisi yapılan işlerin doğruluğu, yanlışlığı bunlara bakabiliyoruz. Bakamadığımız diğer alanlardan biriside Cumhurbaşkanımızın tasarruflarıydı, kanunda öyle diyor. Ancak 16 Nisan’da yapılan halk oylamasından sonra sistem değişiyor dolayısıyla Cumhurbaşkanımızın da tasarruflarında inceleme imkanı yasa değişikliğiyle olacak” ifadelerini kullandı.
“Biz vatandaşın avukatıyız”
Kamu Başdenetçisi Malkoç verdikleri kararlarla idareye de danışmanlık yaptıklarını belirterek, “Biz vatandaşın avukatıyız. Ama idarenin hasmı değiliz verdiğimiz kararlarla idareye danışmanlık yapıyoruz, yardımcı oluyoruz, yol gösteriyoruz. Amaç ne, niçin bu kurum kurulmuş? Çok çeşit hizmetler var. Türkiye’de birkaç milyon kamu görevlisi var. Bu kamu görevlilerinin vatandaşa verdiği hizmet esnasında eksiklik, noksanlık, kusur varsa veyahut ta vatandaşa yönelik idarenin aldığı kararlarda hukuka aykırılık varsa vatandaş bize şikayet ediyor. Mahkemeye gidemez mi? Gidebilir ama idarenin eylem ve işlemleriyle ilgili mahkemeye giderse mahkeme süreçlerini biliyorsunuz. Bir de mahkemenin yüzü biraz soğuktur, insan birine kızdığı zaman mahkeme duvarı gibi yüzü var derler ya bizim kurumun yüzü biraz sıcak. Çünkü müracaatlar kolay oluyor, vatandaş müracaat ettiğinde harç, pul parası gibi paralar alınmıyor. İşlemleri hızlı çözüyoruz” ifadelerini kullandı.
“Raporlarımızı Bakanlara, Başbakanlığa, Cumhurbaşkanlığına sunuyoruz”
Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç ayrıca gittikleri ilin sorunları haritasını çıkardıklarını belirterek, “Gittiğimiz ilin haritasını çıkarıyoruz, sorunlar haritasını bunlar nasıl çözülebilir vatandaşın idareciyle ilişkisini bunları Ankara’ya döndüğümüzde raporluyoruz ilgili kurumlara bakanlara Başbakanlığa Cumhurbaşkanlığı’na rapor olarak sunuyoruz. Amacımız ne? Türkiye daha iyi yönetilsin, hizmetler daha iyi yürüsün, idare şeffaf olsun, idarenin denetimini yapalım. Hukuk devletiyiz, hukuka uygunluk olsun ve bunlar kadar önemli olan vatandaşın hak arama kültürünü geliştirelim. Bu gaye ile çalışıyoruz. Anayasadan gücümüzü alıyoruz. Anayasal bir kurumuz. Özel yasamız var ama kararlarımız tavsiye kararı bu kararların uygulanmasında bahsettiğim anayasa ve yasa gücünden daha belki fonksiyonel olarak etkili. Kamuoyu gücü nedir o? Sivil toplum örgütleri biz Türkiye’de hatırı sayılır sivil toplum örgütlerinin tümüyle temas halindeyiz” dedi.
“Ombudsmanlıkta kamu denetçiliğinde devletle vatandaş arasında”
Malkoç, ayrıca ombudsmanlığın devlet ile vatandaş arasında ki sorunlarda çözüm aradığını belirterek, “Bizim üzerinde çok önemle durduğumuz nokta da Türkiye’de aile yapısını tahrip eden boşanma süreci ve sonrasındaki olayları frenleyebilmek topluma katkıda bulunabilmek için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Adalet Bakanlığıyla birlikle bir çalışma yürütüyoruz. Aile arabuluculuğu kurulsun, kanunu çıksın diye. O da çıkarsa Türkiye arabuluculuk konusunda epeyce bir mesafe alır. Arabulucuk ile Ombudsmanlığın farkı şu; iş kanunundaki zorunlu arabulucuk hariç orada da yine arabulucu tarafları çözüme zorlamıyor, teşvik ediyor, yol gösteriyor, taraflar arasındaki tıkanıklıkları açmaya çalışıyor, teknik dokunuşlarla. İkinci en önemli özellikte arabulucu da kişiler arasında bu ihtilaflarda oluyor. Yani sizle benim aramda veya sizin şirketinizle benim şirketim arasında ama ombudsmanlıkta kamu denetçiliğinden devletle vatandaş arasında” ifadelerini kullandı.
Toplantıya kamu denetçileri Yahya Akman, Celile Özlem Tunçak, Hüseyin Yürük, Arif Dülger katıldı.