Kahramanmaraşın Şorunu yaptık

Konuşmak, muhabbet etmek anlamına gelen şor kelimesi gibi Kahramanmaraş ağzının, bakın daha ne zenginlikleri var.      
DEYİMLER     
Evinde yok bulgur aşı, kendi gezer bölükbaşı.
Önceden gerekti tımar, öldü eşek kaldı semer.
İte biner göçten geri kalmaz.
Deveyi kucağına almış, karıncaya biner.
Ahır Dağıʹna kar yağdı, bizim eve deli yağdı.
Avrat yerine kalayı kucakladım.
Gündüz eser derin kuyu, gece yatar yüzükoyun.
Cof cof eder şu keyiş, saz çalar bizim ibiş.
Öküzü sabanı sattın, şorʹa bir yalan kattın.
Kalbin bozuk olduğundan kurran noksan çıktı.
Göç oldu kemer kaldı, at öldü semer kaldı.
Gelin ata binmiş gör kısmeti nereye.
Ocaklardan kiş kiş ola.
Hayma sarartmaz, haraldan geniş olur.
Evlat babadan beller sofra yazmayı, kız anadan beller oba gezmeyi.
Hanımın hısımı gelince oklavalar tıkır tıkır, beyin hısımı gelince dişler şıkır şıkır.
Gelen hediyenin azı olmaz, evde kalan kızın nazı olmaz.
Oğluna iyi deme koynuna el kızı girmeyince, karına iyi deme yoksulluk görmeyince.
Al zengin kızını döndersin babası evine, al fakir kızını göndersin babası evine.
Karı koca sarıla sarıla, hısım akrabalık varıla varıla.
Adam şaşırınca avradına dezze (teyze) der.
Ağ itin pamukçuya zararı var.
Arka gerek arka, düşman göre korka.
Aptal ata binince ağa oldum sanır, şalgam çorbaya girince yağ oldum sanır.
Eşek çamura çökünce sahibinden yiğidi olmaz.      
BEDDULARI

Ağzının buğusu tükene.
Ağrıcığın yere gelsin.
Ala kanlı yarı canlı gelesin.
Analık hakkım haram olsun.
Allah seni attan indirip, eşeğe bindirsin
Ayağın çolak başın kabak ola.

Allah el kınamaz ayrılığı vere.
Allah aklını almış darısı canına. 
Allah belanı, köpek salanı versin.
Allah cami gibi dert, minare gibi fitil versin.
Allah az verip gezdirsin, Çok verip azdırsın,
Allah seni türetmeye.

Bedeniyin darbızı çekile.
Boynuna boz ipler ölçüle.
Başını yitiresin.
Bedenine kurt düşe.
Burnu budanasıca.
Canıyın ebciği uça.
Cumaya varmayasın.
Dilin dependen çekile.

Dizin dizin yürüyesin.
Dört adamın omuzunda gidesin.
Dilenemez dilenci olasın.
Dirin gitsin, ölün gelsin.
Dul ere duvaksız, kör kişiye nikahsız gidesin.
Devenin üzeride kuduz kuduz olasın.

Damlarda (hapishane) leşin kala.
Döner taşın, öter kuşun olmaya.
Ecdanın kabri eşek nahırı ola.
Ecrin kabırın kuruya.
Ekmeğin seni kör ede.
Ekmeğin kuru ayranın duru ola.

Elin ekmek, belin kuşak görmesin.
Er bula yer bulamayasın.
Evinde baykuşlar öte.
Germece (çamaşır ipi) gerilesice.
Göverip yeşermeyesin.
Gözlerine habbe çöke.

Gözünün bebeği düşe.
Hörtükler çıkarasın Günahın azalmaya.
Issı yatıp soğuk kalkasın.
İt mezarında yatasın.
İmam kayığına binesin.

İte püsüğe yem olasın.
İtten aç, yılandan çıplak kalasın.
Kanın kuş, etin it, kemiğin kurt yemi ola.
Lep lep dökülesice.

Paran pul ola, Karın dul ola.
Sakalın (teneşirde) sabunlana.
Sarı sıtmaya uğrayasın.
Sidikliğin tutula.
Uğurun kademin kesile.
Üleşine guzgunlar dönesice
Vurduğun yer et olsun, elin kolun küt olsun.       
MAHALLİ KELİMELERİ

Aş: Bulgur pilavı
Arısili: Tertemiz
Gallep: Güvercin
Gavas: Zabıta
Gölük: At
Bıldır: Geçen yıl

Buymak: Donmak, üşümek
Goz: Ceviz
Göde: Şişman
Ges: Geçimsiz
Caa: Banyo
Cinatı: Bisiklet

Calak: Ham karpuz
Cıncık: Cam
Cumbuldamak: Suyu geçmek
Çepel: Bulaşık
Heeri: Yahu
Hapap: Takunya

Hanifi: Musluk
Hazın damı: Kiler
Horanta: Eş, çocuklar
Çor: Öksürük
Iğdırılık: Az aralık
Em: İlaç

Ellaham: Heralde
Gişi: Erkek eş
Goncoloz: Hayalet
İlende: Reçel
Ecer: Yeni
Tıntırık: Fiske
Teh: Üzüm kurusu

Cullama: Büyük kazan
Dembildek: Darbuka
Döl: Erkek çocuk
Ede: Ağabey
Enek: Sermaye
Kömbe: Çörek
Küldöken: :Hanım

Keriz: Lağım ayağı
Mınk: Çamur
Mucuk: Sivrisinek
Sohum: Lokma
Süllüm: Merdiven
Şor: Konuşma, mu

Derleyen: Semra Bulut

Haber7.com