Açılımın yeni ayağı: Kürtçe seçmeli eğitim

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay hükümet olarak çok boyutlu bir çalışma yaptıklarını ifade ederek, "Vatandaşların ana dillerini öğrenme boyutu var. Bunlarla ilgili çalışmalar sürüyor, Başbakan açıklayacak" ifadeleri, gözleri Kürtçe derslerine çevirdi.

Başbakan Erdoğanʹın yarın AK Parti Grup toplantısında yapması beklenen açıklamanın ardından, Kürtçe ders programın ayrıntıları da kamuoyuna duyurulacak. Dersin 4+4+4 sisteminde ortaokuldan, yani 2. dörten itibaren verileceği, haftada 3 ile 4 saat olarak tasarlandığı öğrenildi. Kürtçe seçmeli ders, bu alanda mezun öğretmen olmadığı için ilk aşamada "usta-öğretici"ler tarafından verilecek.

Vatan gazetesinden Kıvanç El imzalı habere göre, Hükümetin, Kürtçeʹnin okullarda seçmeli ders olarak okutulmasının kapsamını yeni demokratikleşme döneminde genişletmeyi öngördüğü ifade ediliyor. Başbakan Yardımcısı Beşir Atalayʹın geçtiğimiz hafta ʹanadil öğrenimiʹ başlığıyla açıkladığı bu yeni çalışmaya ilişkin detayların, Başbakan Erdoğan tarafından açıklanması bekleniyor.

Milli Eğitim Bakanı Dinçer, 4+4+4 görüşmeleri sırasında, "Ortaokullar için hazırlanacak seçmeli dersler arasında Kürtçeʹnin de olabileceğini" söylemişti. Beşir Atalayʹın "anadilde öğrenim" açıklamasının ardından gözler, Kürtçeʹnin nasıl öğretileceğine çevrildi. Edinilen bilgiye göre Talim Terbiye Kurulu tüm seçmeli derslerin program ve müfredatlarına dair çalışmayı, bu ay sonuna kadar bitirecek. Seçmeli dersler arasında Kürtçe de olacak. Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri, Kürtçe müfredat programının bu hafta bile yayınlanabileceği söylüyor. Dersin önümüzdeki eğitim yılında, seçmeli olarak programda yer alması durumunda, özellikle Doğu ve Güneydoğuʹda birçok okulda tercih edilmesi bekleniyor.

MEBʹin çalışmasına göre Kürtçe seçmeli ders, 5. sınıftan itibaren, yani ortaokulda başlayacak. Talim Terbiye Kuruluʹnun çalışmayı tamamlamasının ardından Bakan Dinçerʹe sunacağı programa, Dinçer onay verirse, müfredat ilkokulun son sınıfından, yani 4. sınıftan itibaren de başlayabilecek. Ancak planlamaların ortaokula (5. sınıftan itibaren) göre yapıldığı ifade ediliyor.

İngilizce, Almanca, Fransızca gibi yabancı dillerin yanı sıra seçilebilecek Kürtçe dersi ortaokulda, öğrencinin diğer bir dil dersi seçip seçmemesine göre haftada 4-6 saat olarak verilebilecek. Yani öğrenci İngilizce gibi başka bir dil öğrenmek yerine Kürtçe dersi seçerek daha fazla ders saati bu dersi alabilecek. Kürtçe seçmeli dersin lise aşamasında da verileceği, orada da yine haftada 3 veya 4 saat olacağı kaydedildi.

Kürtçe dersinde öğrencilerin dili öğrenebilmesi için, kitapların yanı sıra, CD, DVD gibi ek kaynaklardan da yararlanılabilecek. Bu DVDʹlerde konuların pekiştirilmesi için kültürel bilgiler de verilecek. Dersin "genel amacı", "Normal hızla konuşulanı anlayabilmesi", "Dinlediğini anlayabilmesi", "Doğal hız, tonlama, vurgu ve doğru söyleyiş ile konuşabilmesi", "Dilin konuşulduğu ülkelerin kültür değerlerinin farkına varabilmesi", "Duygu, düşünce ve izlenimlerini açık ve anlaşılır bir biçimde yazıyla anlatabilmesi", "Kendi kültürünün bilincinde olması" ve "Atatürkʹün düşüncelerini ve devrimlerini anlatabilmesi" olarak sıralanacak.

MEBʹin seçmeli Kürtçe dersin yanı sıra bazı özel veya vakıf okullarına "İngilizce", "Fransızca" dillerinde eğitim yapabilme olanağının verilebildiği gibi Kürtçe eğitim yapma hakkını da değerlendirdiği, ancak şu aşamada böyle bir iznin söz konusu olmadığı vurgulandı.

Öğretmenlerin yeterli düzeyde yetişmesinin ardından isteyen özel okul veya vakıf okulları, diğer özel okul örneklerinde olduğu gibi Türkçe dışında bir dilde eğitim verme hakkına sahip olabilecek. Bu okullar için MEB tarafından ayrıca izin verilebilecek ve özel programları onaylanacak.

Kürtçe müfredatının yayınlanmasının ardından bu dersi hangi öğretmenlerin vereceği, bir başka soru işareti. Öğretmenlerin hangi alanlardan mezun oldukları takdirde hangi derslere girebileceği, Talim Terbiye Kuruluʹnun "80 sayılı kararı" ile belirleniyor. Bu kararda "Kürtçe" henüz yer almıyor. Talim Terbiye Kuruluʹnun 80 sayılı karara ilişkin de bir karar alması gerekiyor. Bakan Ömer Dinçer, "Kürtçe dersi verecek öğretmen bulabilecek misiniz?" yönündeki sorulara, "Hiç merak etmeyin buluruz" yanıtını vermişti.

Öte yandan Mardin Artuklu ve Muş Alpaslan Üniversiteleriʹnde YÖK kararıyla "Kürt Dili ve Edebiyatı" bölümü açılmıştı. Batman Üniversitesi de aynı bölüm için YÖKʹe başvurdu, onay bekliyor. Artuklu, Alpaslan ve Bingöl Üniversiteleriʹnde de yüksek lisans eğitimi verilen enstitüler yer alıyor. Mardin Artuklu Üniversitesiʹnin Kürt Dili ve Edebiyatı bölümü 2011ʹde YÖK kararıyla ilk öğrencilerini aldı. 21 öğrenci, 2015 yılında mezun olacak. Bu öğrenciler Kürtçe alanında 4 yıllık lisans eğitimi alan ilk öğrenciler olacak. Alan öğretmeni olarak atanmak için 4 yıllık lisans mezunu olma şartı olduğundan ilk olarak bu öğrenciler Kürtçe dersi öğretmeni olabilecek. Ancak Kürtçe seçmeli ders kararının hayata geçirilmesi 2015ʹten önce olursa, devreye "ücretli öğretmenlik" ve "usta öğretici öğretmenlik" modeli devreye sokulacak. Çeşitli kurslardan ve yüksek lisans yaparak Kürtçe sertifikası alanlar, il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından ücretli öğretmen ve usta öğretici olarak okullarda görevlendirilebilecek