Bakan Yılmaz yeni sistemi anlattı

Eğitim bölgelerini oluşturuyoruz. Şu an çalışma sürüyor. Aralık'ta oluşacak. Oluştuktan sonra vatandaşlarımız görecek ki, kaygı duyacak hiçbir şey yok. Bütün müfredatımız öğrencilerimizin genel yeteneğinin ölçüleceğini ifade ettik. Geçmiş yıllara dönerseniz bu dershaneciliği, ilave kaynakları aramaya iter diye bir görüş geldi. Biz bunu haklı gördük. Dolayısıyla bu sistemde sadece 8'inci sınıflardan soru soracağız. Okullarımızın kitabı, müfredatı, kazanımları doğru çıkacak. Biz bir önceki açıklamamızda 60 soru soracağımızı açıklamıştık.

90 SORU 135 DAKİKA

Biz bunu yaparken öğrencilerimiz ortaokula, liseye geçeceklerdi. Bir de liseyi bitirip üniversiteye geçenler vardı. Aynı soruyu sorarsanız bu doğru olmazdı. Üniversite için soru sayısı artınca, biz de artırdık. 20 fen, 20 matematik, 20 Türkçe, 10 inkılap tarihi, 10 din kültürü ve ahlak bilgisi, 10 da yabancı dilden soracağız. TEOG da çıkan sorular da bu dağılıma eşitti. 135 dakika verilecek. Tek oturumda olacak. 90 soru 135 dakikada yanıtlanacak.

YÜZDE 10 SINAVLA YERLEŞECEK

TEOG'a dönüş hiçbir şekilde olmayacak. Biz TEOG'u ortadan kaldırırken sakıncalarını ortaya koymuştuk. Geçmiş uygulamalardan daya iyiydi. Ancak etüt merkezlerinin çoğaldığı, okul dışı kaynaklara öğrencilerin yönlendirildiği şikayetleri gelince sınavın baskısını zorunlu olmaktan çıkaralım dedik. Yüzde 90 öğrencimiz kendi adresine dayalı, bölgesindeki okullara kaydedilecek. İsteyen öğrenci sınava girecek. Ancak öğrenci sayısı yüzde 10'a tekabül eden bir grubu sınavla öğrenci alan okullar statüsüne getireceğiz.

Fen liseleri, proje okulları, sosyal bilimler liseleri. Bütün vatandaşlarımız bizzat yaşamışlardır genelde lise neden tercih ediliyor. Evlatlarımız daha iyi bir yüksek öğretim kurumuna kayıt olabilsinler diye. Her ilde, her ilçede üniversiteyi kazananlar var. İlçemizde fen lisesi, sosyal bilimler, proje okulu yok, ancak ya sizin ya da komşunuzun oğlu mühendisliği kazandı. Her okul bizim için özellikli, her okula daha çok önem vereceğiz. Bir yıl sonunda görülecek ki, sınavla öğrenci alan liseler ne kadar üniversiteye öğrenci taşıyabiliyorsa, sınavla girilmeyen liseler de bu kadar öğrenci sağlamakta. Her öğrenci, her okuldan girebilir. Mevcut sistemde öğrencinin başarısı, biraz daha öne çıkmış öğrencileri okula alıyordunuz.

Bu yıl 1 milyon 180 bin öğrencimiz var 8'de okuyan.

Sınav zamanı kaç kişinin başvuracağını görürüz demek daha doğru. İlk yıl belki biraz fazla olabilir. Hem ilk olduğu için hem de bir denesinler ne sakıncası var diyecekler. Müfredatı uygun hale getirmek, öğretmen başına düşen öğrenci sayısını düşürmek, bunlar kaliteli eğitim için olmazsa olmaz unsurlardan birkaçıdır. Bunları sağladığımızda sınavsız ortaokuldan liselere geçiş mümkün. Şimdi ilkokuldan ortaokula geçişte sınav var mı? Yok. İlkokuldan ortaokula geçişte sınavsız olmasını herkes makul buluyor da, liseye geçişi de sınavsız yapacağız deyince, herkes bir tereddütte kalıyor. Hiç şüpheniz olmasın ki bunu da sağlayacağız.

İMAM HATİP YÜZDE 12, MESLEK LİSELERİ YÜZDE 40

Şu anki ve geçmiş yıllardaki öğrencilerin tercihini dikkate alırsak, yüzde 12 gibi bir oran imam hatibe gidiyor. Kimisi ise diyor ki, evladım üniversiteyi bitirir veya bitirmez ayrı ancak iş arayacak, üniversiteye gitmeden önce dahi kolunda altın bilezik olsun diyerek meslek lisesini tercih eden var. Bunun oranı da yüzde 40. Gerisi de diğer okullara gidiyor. Anadolu lisesi, fen lisesi, sosyal bilimler lisesi, güzel sanatlar lisesi, spor lisesi var gerisi dediğimiz okulların arasında.

ÖĞRENCİ SAYIMIZDAN FAZLA KAPASİTEMİZ VAR

Öğrenci sayımızın üzerinde kapasitemiz var. 1 milyon 200 bin 8'inci sınıf öğrencimiz var. Toplam lise 1'lerin kapasitesi 1 milyon 360 bin. Böyle bir kapasitenin olduğu yerde kaygı duymaya, açıkta kalmaya gerek var mı? Bir veli evladını imam hatip lisesine göndermiyorsa, biz onun kaydını imam hatibe yapmayacağız. Meslek lisesine göndermiyorsa, ona kaydını yaptırmayacak.

Meslek lisesi isteyen meslek lisesine, imam hatip isteyen oraya, Anadolu lisesi isteyen oraya gidecek. Türkiye'de meslek lisesi oranı yüzde 43. Avrupa Birliği ile hemen hemen aynı.

ÖZEL OKUL ORANI YÜZDE 7

Özel okullar oranı yüzde 7. Toplam özel okullara giden öğrenci sayısı yüzde 7. Ancak OECD ülkelerinde yüzde 15. Bunu da artırmamız lazım. 18'inci Milli Eğitim Şurası'nda özel okula giden öğrencilerin yüzde 25 olması tavsiye edilmiş. Bizim hedefimiz de önce bu oranı yüzde 15'e çıkarmak, mümkünse yüzde 25'e yükseltmek. Dolayısıyla özel okula yönlendirme söz konusu değil. Herkes sanıyor ki, özel okullar kamu okullarından daha iyi. Böyle bir şey yok.

Çocuğumu ilkokula kaydettireceğim de evimi satacağım, şu okula yakın olsun. Ortaokulda bizim şu anda kayıtlarımız adrese dayalı sistem. Ortaokula kaydederken bir aileden taşınacağım, evladımı şu okula kaydettirmek için. Bunu hiç duydunuz mu? İstisnaidir. Yer değiştirenler yüzde 1'i bulmaz. Kesinlikle bu iddialar doğru değil. Okula yakın ev satılıktır, kiralıktır. Bunlar sosyal medyada gündem oluşturur. Ancak gerçek hayatın gündemiyle, sosyal medyanınki aynı değildir.

AÇIK UÇLU SORU OLMAYACAK

Açık uçlu soru olmayacak. Daha önce gerek ben gerek Başbakanım açık uçlu sorunun daha doğru olacağını ifade ettik. Ancak toplumda şöyle bir algı var, bunun değerlendirmesini objektif olarak yapabilmek mümkün değil. Dolayısıyla yeni bir tartışmaya yol açmamak için açık uçlu soru olmamasına karar verdik. PISA Direktörü birçok şey söyledi. Bir cümle daha söyledi. “Açık uçlu sorular olmalı, öğrenciler sorulara kendi bakış açısıyla cevap verebilsin diye.” Eğitimin ölçme sistemi açık uçluyu gerektirir. Ancak tartışmalara yol açmamak için açık uçlu sormayacağız.

Biz aslında MEB olarak açık uçlu sorulara hazırdık, öğretmenlerimiz ve değerlediricilerimizi bu doğrultuda eğitmiştik.

PISA, 15 yaşındaki, TIMSS ise 4 ve 8'inci sınıf öğrencilerini değerlendiriyor. TIMSS'teki başarı şu, ilk defa 99'da girmişiz, 2015'te girmişiz. Hemen hemen Fransa ile aynı sıradayız.

KİMSE ARTIŞI GÖRMÜYOR, GENEL OLARAK 50. SIRADA OLDUĞUNA BAKIYOR

PISA'da, fen ve matematik okuryazarlığını ölçen üç ana kategoride. En son 2015'teki sınav fen ağırlıklı olarak yapıldı. Bundan önceki sınav 2006'da yapılmıştı. Fen ağırlıkta Türk öğrencilerin seviyesi hemen hemen OECD ülkelerinde düşüş var, Türkiye'de ise 2006'ya göre bir puan artış var. Kimse bu artışı görmedi. Genel olarak 50'inci sırada olduğuna baktı.

Arkadaşlarla iyi bir araştırma yaptık. Belli öğrencileri bu sınava alıyorlar. Fen lisesinden 120 bin öğrencimiz var. Bunlardan birkaç öğrenci bu sınava girsin diyorlar. Ne Ankara, ne İstanbul fen lisesinden öğrenci almıyorlar. Kahramanmaraş fen lisesindeki öğrenciyi alıyorlar.

BÜTÜN ÖĞRENCİLERİN AKLINDA İMAM HATİP VE MESLEK LİSESİ VAR

Anadolu liselerinde de OECD ortalamasında hiçbir sıkıntı yok. Neden bu sıraya girdik. Bizim yüzde 44 gibi mesleki formasyon öğrencimiz var. PISA'ya giren meslek lisesi öğrenci oranı yüzde 36. Almanya'da meslek lisesi öğrencilerinin oranı Türkiye'den daha fazla. Ancak Almanya'da yüzde 2 küsurat alındığı söylendi. Biz de yüzde 36 aldılar. Bizim meslek lisesi öğrencilerine yüklediğimiz misyon farklı. Bütün öğrencilerin aklında imam hatip ve meslek lisesi var.

Şu anda il müdür yardımcılıklarımızın başkanlığında, ilçe müdürlerimizin içinde olacağı komisyonlar oluşturuldu. İlçelerde sıkıntı olacağını düşünmüyoruz. Ancak büyük illerde daha geniş bir çalışma yapılması lazım. Her ortaokulu liseyle ilişkilendireceğiz.

Bu, vatandaşımızın çok yabancı olduğu bir sistem değil. Bu sistem çok daha başarılı, öğrencinin kendi bulunduğu muhitinde kendini ifade edebileceği, çok sağlıklı bir ortam. Süreç içinde iyi yönlendirme yaptığımızda.

ÖZEL OKULLARIN KONTENJANLARI DOLDUĞUNDA BİZİM OKULLARIMIZDA AÇIK KALIR

Özel okullara giden 300 binden fazla öğrencimize destek veriyoruz. Önümüzdeki dönem özel okulların kontenjanları dolduğunda bizim okullarımızda açık kalır.

OKUL BAŞARI PUANI DİKKATE ALINMAYACAK

Liselere yerleştirmelerde okul başarı notu dikkate alınmayacak. Güzel sanatlar, spor liseleri eskiden olduğu gibi öğrencileri kendi ölçerek alacak. 81 güzel sanatlar lisesi var. Toplam öğrenci sayısı 14 bin 743. 93 tane sosyal bilimler lisesi var ve 36 bin 780 öğrenci okuyor. Bu yıl kaç kişi girecek spor lisesine? 5 bin 490 öğrencimiz spor lisesine gidebilir. 9 bin 60 öğrencimiz sosyal bilimlere gidebilir.

Vatandaşlarımız güzel sanatlar lisesi, spor lisesi istiyoruz derlerse açarız. Bu isteğe bağlı.

SINAV ÜCRETSİZ OLACAK

Sahte adres kayıtlarının çok önemli olmayacağını düşünüyoruz. İkametgah değiştiyse okul da değişecek. Bu sınava girerken hiçbir ücret almayacağız. Sınav ücretsiz olacak.

ÖZEL OKULLAR KENDİ SINAVINI YAPABİLİR

Özel okullar kendi sınavlarını yapabilirler. Ancak bu dönem MEB'in sınav sonuçlarını değerlendirmeyi esas alarak bir yerleştirme yapacaklarını belirttiler.